Orhan (şimdiye kadar 187 posta) | | a. Bilim ve Felsefe :
Felsefe ve bilim var olduklarından bu yana hep içiçe yaşamışlardır. Felsefe, bilimsel araştırmalar doğrultusunda zenginleşerek yeni sorunlarla uğraşmıştır. Bilim ise felsefi gö-rüşlerle bir amaç ve yön kazanmıştır. Ayrıca, felsefenin eleştirisiyle ve sınıflandırmasıyla disiplinler arası bağ kurar. Bununla beraber, ikisi arasındaki farklılıkları ve benzerlikleri de bilmek gerekir.
* Her ikisi de;
- anlama ve bilme merakından doğmuşlardır,
- mantığa ve akla dayanırlar, sistemli ve düzenlidirler,
- doğru olma iddiasındadırlar,
- eleştirel bir tutum ortaya koyarlar,
- evrenseldirler.
* Farklılıklar;
- Bilim test edilebilir, gözlenebilir tek tek olgu ve olayları ele alır, felsefe ise genel olgularla uğraşır.
- Bilimde ölçme olduğu için bir teknoloji kurulabilir, ancak felsefenin teknolojisi yok-tur.
- Bilimin sonuçları belli bir kesinlik ifade edebilir, felsefenin ise kesinliği yoktur.
- Bilimde genellikle objektiflik (nesnellik) söz konusudur, felsefede ise subjektiflik (öznellik).
- Bilim sebep-sonuç ilişkisiyle uğraşır ve "nasıl ?" sorusunu sorar, felsefe ise konusu olan şeylerin ne olduklarını (mahiyetlerini) ve anlamlarını inceler.
- Bilim dış olaylara yönelirken, felsefe olaylarda içe (zihne) yönelir.
- Bilimler parçacı bir yaklaşıma sahiptir (özelleştiricidir), felsefe ise bütünleştirici-dir.
- Bilimsel bilgi genel-geçer bir bilgidir, felsefi bilgi ise genel-geçer değildir.
b. Din ve Felsefe :
İlk felsefi düşünceler din kökenlidir. Belki de bu sebepledir ki konuları itibariyle pek çok benzerlikler gösterirler. Felsefe tarihi boyunca adı geçen filozofların büyük bir kısmı da ilahiyatçıdır. Ancak felsefe, konularını akla dayalı temellendirmeğe çalışırken dinin te-mellendirmesi inanca dayanır. Bunun yanında, felsefe insan davranışlarına doğrudan kurallar koymazken dinin böyle bir işlevi vardır.
c. Sanat ve Felsefe :
Hem sanat hem de felsefe insana özgü şekliyle hayatı ve varlığı ele alır. Ancak felse-fe, burada hakikate ulaşmak isterken, sanatın ulaşmak istediği amaç "güzel"dir. Ayrıca, sa-natçı bir kerede meydana getirdiği nesnelerle uğraşır, felsefe ise kavramlarla ve mantık il-keleriyle. Tarih boyunca felsefi düşünüşler empresyonizm,ekspresyonizm, sürrealizm gibi sanat akımlarının oluşmasına yol açmışlardır. Diğer taraftan felsefe de bir konu olarak sa-natı ele alarak incelemiş ve genel olarak "güzel" kavramı üzerinde tartışmıştır.
|